ความสูญเสียจากความเศร้า

ในปี 2560 ที่ผ่านมา กรมสุขภาพจิตมาแล้วว่าในประชาชนไทย 100,000 คน มีคนเลือกจบชีวิตตัวเอง 6.35 คน หรือเฉลี่ยแล้วเดือนละ 340 คน โดยสาเหตุหลักของการเลือกจบชีวิตมาจากปัญหาความสัมพันธ์ 

ปัญหาความสัมพันธ์ นำไปสู่ความเศร้า แม้ว่าความรู้สึกนี้มีหน้าที่กระตุ้นให้คนเราสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่น แต่ถ้าปัญหานี้ไม่ได้รับการแก้ไข ความเศร้าก็เป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้คนเลือกจบชีวิตตัวเอง โดยเฉพาะคนที่มีความเศร้าอย่างต่อเนื่องมาเป็นระยะเวลานาน

ความเศร้าที่เรื้อรังจะนำไปสู่ความคิดว่า รู้สึกว่าตัวเองเป็นคนผิด ไร้ค่า เบื่อชีวิต และสุดท้ายคือการยุติการมีอยู่ของตัวเอง

เมื่อดูจากปัจจัยทางการแพทย์ จะพบว่าสมองของคนที่ฆ่าตัวตายจะมีสารสื่อประสาท เช่น เซโรโทนิน, 5-HT และ 5-HIAA รวมถึง โดพามีน ลดลง การขาดหายไปของสารสื่อประสาทเหล่านี้ ไม่ได้ส่งผลแค่ให้คนรู้สึกเศร้าและหดหู่ แต่ทำให้เขาขาดความยับยั้งชั่งใจในการกระทำความรุนแรง จนเกิดความสูญเสียตามมา

ความเศร้าและการจบชีวิต

ปกติแล้วผู้ตายเป็นคนร่าเริง

นี่คือคำพูดของญาติหรือเพื่อนของผู้เสียชีวิตที่มักพูดกันบ่อยๆ แน่นอนว่าความรู้สึกภายในใจไม่ใช่สิ่งที่ใครสังเกตเห็นได้ง่าย แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าการจบชีวิตนั้นจะเป็นเพียงอารมณ์ชั่ววูบ

คนที่คิดฆ่าตัวตายมักจะเกิดอารมณ์ซึมเศร้านำมาก่อน อาการอาจมีน้อย เช่น เริ่มต้นจาก อารมณ์เบื่อ ไม่สนุกสนาน ไม่ร่าเริงแจ่มใส ไม่ค่อยสนใจหรืออยากจะทำอะไรแม้แต่ กิจกรรมที่เคยชอบทำหรือเคยเพลิดเพลิน

กล่าวโดย ผศ.นพ.พนม เกตุมาน จากภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

นายแพทย์พนม ยังกล่าวอีกว่าก่อนที่คนจะฆ่าตัวตาย เขามักจะส่งสัญญาณบางอย่างออกมาให้คนรอบข้างเห็นเช่น

การบ่นเรื่องอารมณ์เบื่อหน่าย ซึมเศร้า ท้อแท้

การพูดถึงชีวิตในทางหมดหวัง เศร้าสร้อย 

การสงสัยในชีวิต เช่น เกิดมาทำไม คนเราทำไมถึงมีความทุกข์ 

การบ่นเรื่องเบื่อชีวิต อยากตาย 

ถ้าคนๆ มีอายุมากขึ้น หรือมีครอบครัวแล้ว อาจจะมีพฤติกรรมเหล่านี้เพิ่มเข้าไปด้วย

การฝากฝังลูกเมียแก่คนอื่น 

การทำพินัยกรรมในเวลาที่ยังไม่สมควร

สัญญาณเหล่านี้อาจดูเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่ความจริงแล้วเป็นเรื่องที่ต้องไม่มองข้าม 

การที่คนรอบข้างสังเกตเห็นและหยิบยื่นความช่วยเหลือ เช่น เข้ามาสอบถามความรู้สึกและรับฟังโดยไม่ตัดสิน หลีกเลี่ยงคำพูดเชิงลบเช่น “เข้มแข็งไว้สิ ของแบบนี้มันอยู่ที่ใจ” หรือ “หัดคิดบวกบ้างสิ จะได้เลิกเศร้า” สิ่งเหล่านี้หยุดยั้งความสูญเสียได้

เพราะความเศร้ามีหน้าที่ผลักดันให้คนออกไปเชื่อมโยงกับคนอื่นๆ ในสังคม เราในฐานะคนๆ หนึ่งสามารถเป็นพื้นที่ปลอดภัยให้คนมีความทุกข์รู้สึกว่าเขาไม่ได้อยู่คนเดียวในโลก และนี่คือหนทางเยียวยาวความเศร้าที่ทรงพลังที่สุด

 

ที่มาของข้อมูล
http://www.si.mahidol.ac.th/th/department/psychiatrics/dept_article_detail.asp?a_id=282
https://www.facebook.com/PsychologyChula/posts/1092819470832465:0
https://news.thaipbs.or.th/content/265956